Cây sen đá còn được gọi là hoa đá, liên đài... có tên tiếng Anh là Succulent. Cây sen đá có nguồn gốc từ Mexico, Nam Mỹ, châu Úc và châu Phi. Loại cây này ưa môi trường sống trên đá, sỏi nhưng không phải là loại cây ưa nước. Mình vốn yêu vẻ đẹp của cây sen đá vì những chiếc lá của nó xếp thành hình bông hoa xòe ra trông rất đẹp. Mình đã trồng sen đá được hơn 05 năm, mình có khá nhiều kinh nghiệm chăm sen đá và thấy rằng sen đá cũng không đến nổi khó chăm như mọi người nghĩ. Mình nghĩ quan trọng là có tình yêu với sen, nguyện làm "con sen" của sen thì sẽ luôn tìm các phương pháp để làm sao cho sen đá mình trồng được được chăm tốt nhất, lên màu đẹp nhất. Qua bài viết này, mình chia sẽ với các bạn cách chăm sóc sen đá khỏe mạnh, sống bền vững của mình. Sau đây sẽ là một số gợi ý của mình để chăm sóc sen đá khỏe mạnh.
 |
| Sen đá trong vườn nhà của mình, mình đã mix 3 loại lại với nhau |
1. Sơ chế khi mua mới mua cây về
Khi mua cây về, bạn sẽ lấy bầu đất ra, bóp nhẹ cho phần đất ở rễ ra bớt, rồi cắt bớt chút rễ cây (cắt bớt chút rễ thôi nha, cắt rễ nhiều quá cây không còn đủ rễ để khỏe mạnh nữa) nếu rễ cây phát triển quá dài. Sau đó, cho vào đáy chậu một lớp than đá hoặc hạt đất nung to để lót đáy chậu, tạo sự thông thoáng cho châu khi mình tưới nước. Chọn chậu cũng quan trọng lắm, cây nhỏ chon chậu nhỏ, cây lớn chọn chọn lớn. Bạn đừng có ý định trồng cây nhỏ trong chậu lớn để mai mốt cây lớn khỏi phải thay chậu nữa, nếu làm vậy khi bạn tưới nước quá nhiều vào chậu lớn trong khi cây nhỏ chỉ hấp thụ một phần lượng nước thôi, còn lượng nước còn lại cây không hấp thụ hết dẫn đến tình trạng cây dư nước và bị ún. Thật ra, khi trồng sen đá trong chậu sau một năm phải thay đất cho cây rồi để cây có dinh dưỡng, phát triển tốt hơn.
 |
| Mình vô chậu cho cây lúa mới mua về |
Sau khi cho cây vào chậu xong, mình sẽ tưới chút nước vào chậu cho cây thắm nước rồi để trong mát một, hai ngày cho cây ổn định, tránh bị sốc. Mình bị tình trạng cây bị sốc khi mới đem về rồi, cây rụng lá tả tơi hoặc không rụng lá thì lá sẽ mềm èo, ỉu xùi và ra đi luôn. Từ ngày thứ 3 trở đi nên đem sen ra ngoài phơi nắng sáng nhẹ từ 7h đến 9h để cây từ từ thích nghi từ từ với nắng. Khi trồng một thời gian rồi, mình sẽ tăng lượng nắng lên để cây khỏe mạnh, lên màu đẹp nhưng cũng đừng để nắng trưa gắt quá (nắng từ 12h đến 14h), cây sẽ bị cháy nắng.
 |
| Mình đem sen đá phơi nắng, thật tuyệt khi những cây sen luôn khỏe mạnh |
2. Đất trồng sen đá
Để mình kể cho các bạn về trải nghiệm chọn đất trồng sen đá của mình nhé, đầy vất vả, cây chết khá nhiều nhưng mà vui lắm khi đã thành công. Hồi trước mình cứ nghĩ đất nào trồng sen đá cũng được, mình đã mua một bao đất sạch dinh dưỡng trồng cây Tribat về để làm đất cho sen đá. Kết quả cây không chịu được loại đất này vì đất Tribat giàu độ ẩm quá trong khi sen đá không thích ẩm, thế là các cây sen đá của mình bắt đầu mềm lá và cuối cùng ra đi. Thế là mình mày mò và biết được để có đất thích hợp cho sen đá phải trộn rất nhiều thành phần, mỗi thứ một ít mới đủ mà liều lượng mỗi thứ cũng khác nữa, rồi lúc đó mình lại không biết chổ nào để mua mà có biết chổ mua thì họ cũng không trộn đất săn, chổ này có thành phần mình cần cho đất nhưng lại không đủ mọi thành phần để làm đất cho sen đá.
Sau đó, mình nghĩ ra cách pha than đá vào đất Tribat cho đất bớt ẩm, có độ khô thích hợp cho sen đá hơn. Tuy nhiên, mình lại chưa thành công nữa các bạn à. Cây sen đá tình trạng có đỡ hơn là không vị chết nhưng lá của nó mềm xèo, không không cứng cáp khỏe mạnh được. Mình lại tìm tòi nữa và phát hiện ra bao đất khác – đất hữu cơ đa dụng của Lavamix (bổ sung chế phẩm sinh học Minro). Loại đất này khi trổn củng than đá với một tỷ lệ thích hợp với than đá thì cây sen đá phát triển tốt, lá cứng cáp, khỏe mạnh, thoát nước tốt. Mình thường trộn tỷ lệ 2 than đá : 1 đất hữu cơ đa dụng của Lavamix.
 |
| Mình hay sử dụng loại đất này trộn với than đá, cho thêm chút phân bón nữa |
Còn nữa nha, than đá không phải nhặt về là dùng được liền đâu nha. Mà kiếm than đá cũng không dễ dàng, mình tìm không ra than đá đã qua sử dụng. Mình còn nhớ những ngày tháng ron ruổi trên các con đường có bán hủ tiếu, cơm tấm, bánh canh để xem người ta có để than đá đã nấu ở đâu đó không, thông thường họ dể than đá nấu xong rồi bên lề lộ. Mình phải tranh thủ đi vào ban trưa khi đi làm về, nếu đi vào buổi chiều người gom rác sẽ dọn đi mất tiêu. Cũng có khi mình đang nhặt than đá bên lề đường của quán thì bất ngờ từ trong quán có người chạy ra đem cho mình cả bọc than đá rồi hỏi mình nhặt than đá để làm gì và rồi bảo mình bửa nào cũng có than đá cả, con lấy cô sẽ để trong bọc cho con.
 |
| Mình đã kiếm được than đá đã qua sử dụng |
Sau đây mình chia sẻ cách sơ chế than đá nha. Than đá đã sử dụng khi đem về phải ngâm trong nước 1 tuần, sau đó đập ra, bỏ hết bột than đá, đem phơi khô. Khi than đá đã khô, mình dùng bùa đập than đá ra, những cục than đá lớn dùng để dành lót đáy chậu, những cục than nhỏ đập nhuyễn luôn để trộn với đất trồng.
 |
| Than đá sau khi ngâm một tuần mình đem phơi nắng. Phơi than đá nhưng con Mi của mình cứ thích nằm như vậy |
Ngày nay, mình thấy đỡ hơn, không phải đi nhặt thanh đá làm đất cho sen nữa, người ta trộn sẵn đất trồng chuyên dụng cho sen luôn, chỉ việc mua vê để vô chậu là chơi sen đá thôi. Nếu bạn không mua được loại đất này có thể trộn than đá như mình.
 |
| Bây gờ khỏi lo đất trồng sen đá nữa, các bạn mua loại đất này về sử dụng luôn vì người ta trộn sẵn hết rồi |
Ngoài ra, để sen đá phát triển tốt lâu lâu các bạn bón phân cho cây, mình hay dùng phân tan chậm 14-14-14 để bón cho cây. Mỗi lần sử dụng rắc 1 ít hạt rải xung quanh gốc cây, cũng không nên bón nhiều quá nha.
 |
| Mình hay sử dụng phân tan chậm 14-14-14 để bón sen đá |
3. Chế độ nước tưới
 |
| Chậu này lần đầu tiên mình mix sen đá có phụ kiện đó. Hãy yêu nhau thắm thiết đến bạc đầu 😊 |
Sen đá không sống được trong môi trường ẩm ướt nên tưới ít nước cho cây thôi nhé. Thông thường mọi người sẽ sợ cây chết nên không dám tưới nhiều vô cây. Tưới ít nước ở đây được hiểu không nên tưới hàng ngày, tưới ít ở đây là ít số lần tưới thôi chứ khi tưới phải tưới cho cây thấm nước đến rễ luôn, có như vậy cây mới phát triển được. Các bạn khi tưới nước vào cây phải tưới cho nước tràn ra phía dưới lỗ thoát nước của chậu. Theo mình thấy cũng không tuần chỉ tưới sen đá 2 lần thôi mà còn tùy thuộc vào trời nắng nóng nữa vì khi đó cây sẽ mau khô lắm, mình thấy nên tưới sen đá khi nào lấy tay sờ vào lớp đất trong chậu thấy đất khô mới tưới cây là ổn nhất. Khi tưới nướccác bạn tưới vào gốc cây, đừng tưới lên lá để tránh nước đọng trên cá, cây sẽ bị ún nước.
 |
| Mình mix sen đá bông hồng đen và sen đá kim cương, trông chúng đáng yêu quá 💓 |
4. Chọn chậu cho sen đá
 |
| Chậu đất nung tuy không có kiểu dáng đẹp nhưng trồng sen đá rất tốt |
Mình từng sử dụng qua các loại chậu sành, sứ, gỗ, đất nung. Theo mình thấy chậu đất nung ổn nhất, tuy nó không có nhiều kiểu dáng và nhiều màu sắc để chọn như các loại chậu kha1cc nhưng khả năng thoát nước tốt, cây không lo bị úng nếu bạn lỡ tưới quá nhiều. Chậu đất nung chuyên trị những cây mọng nước như sen đá và xương rồng mà. Mình thấy các bạn mới chơi sen dùng chậu này sẽ tốt hơn, khi chơi sen có kinh nghiệm rồi mình chuyển sang các chậu khác cũng được.
 |
| Sen đá ngọc bích có màu xanh nhẹ nhàng của nó làm mình xao xuyến, mình có cho thêm vài cục đất nung nữa |
5. Môi trường của sen đá
Theo mình thấy để sen đá trong phòng kín cây không phát triển nổi, mà thật sự dù không gian có rộng đi nữa mà để trong nhà cây cũng vẫn không phát triển tốt được. Mình từng cho cây vào phòng làm việc, để trong nhà chưng nhưng lần nào cây cũng bị mất màu, lá mềm, rụng lá rồi ra đi. Mặc dù hàng ngày mình vẫn đem cây ra ngoài phơi nắng nhưng cây vẫn không khỏe lên nổi. Mình thấy sen đá nên để ngoài ban công hay hiên nhà, nói chung để ở đâu không phải trong nhà.
 |
| Sen đá đô la mình để trong chậu như thế này mang nét cổ điển nhỉ? 😆 |
Cũng cần tránh trồng trong vườn có nhiều kiến, nếu có kiến phải tiêu diệt ngay vì kiến xuất hiện sẽ có rệp sáp. Do kiến hút chất ngọt từ cây rồi tiết chất này ra xung quanh vì thế thú hút rệp sap bu lại tấn công sen đá. Mình từng bị rệp sáp rồi, nếu không đều trị kịp thời cây rụng lá từ từ hoặc cây phát triển chậm rồi chết luôn. Để trị rệp sáp các bạn mua thuốc về xịt nhưng nhớ cẩn thận che chắn kỹ càng, sử dụng mắt ki1h nữa và tránh xịt ngay hướng gió để thuốc không dính vào người. Còn mình khi sen đá của mình khi bị rệp sáp, mình thường sử dụng nước rửa chén pha loãng xịt vào lá, ngày phun sương hai lần và chỉ phun lên lá, không phun vào gốc cây.
 |
| Hãy gọi em là hoa hồng, em ấy là sen đá hoa hồng xanh đó. Mình để 2 cây vào một chậu cho có đôi luôn |
6. Gợi ý những cây sen sống khỏe
Có những cây mình bỏ từ sáng tới chiều ngoài trời cả ngày, mặc nắng mưa mà nó vẫn sống tốt. Cây sen đá vàng, đá đỏ thuộc kiểu vậy á, để cả ngày ngoài nắng như vậy cây lên màu rất đẹp. Tuy sen đá loại này ít được ưa chuộng nhiều như những cây sen khác nhưng sức sống của nó rất mãnh liệt, đảm bảo trường theo thời gian. Nếu trồng lâu, em ấy sẽ nảy tượt, ra cây con thành một bụi luôn. Như mình nè, mình trồng hai cây, sau một thời gian chúng nảy tượt quá nhiều phải cắt bớt, dem ra chậu lớn hơn, còn nhiều quá phải đem cho bớt. Đặc biệt để ngoài nắng cả ngày, mặc mưa gió chẳng hề hấn gì mà lên màu đẹp vô cùng.
 |
| Mình để sen đá đỏ ngoài trời bất kể mưa nắng các em ấy vẫn tươi tốt mà còn ra màu đẹp luôn |
Ngoài ra, mình thấy có một số loại sen đá khác như sen đá phật bà, sen đá liên đài hồng, sen đá ngọc bích, sen đá đỏ cánh tròn, sen đá kim cương, sen đá thái, sen đá hoa hồng, sen đá chuổi ngọc, sen đá bánh bao, sen đá hoa hồng đen. Những loại này mình thấy khả năng, chịu mưa nắng ít hơn sen đá vàng, sen đá đỏ, do đó không nên để ngoài nắng gắt quá hoặc để ngoài mưa dầm.
 |
| Các cây sen đá mình đã trồng, mình thấy các loại này sống khỏe |
LỜI KẾT
Tóm lại, chăm sen không cực đâu mọi người nếu như mọi người yêu sen thì việc chăm sóc cho sen chỉ làm cho bạn thấy vui vẻ hơn thôi vì bạn đã "nguyện suốt đời làm con sen" cho sen rồi mà. Mình chăm sen cũng rèn luyện được nhiều điều lắm đó, nào là chăm chỉ, siêng năng, kiên nhẫn, tỷ mĩ, quan tâm xem cây lúc nào bị bệnh, lúc nào cần dinh dưỡng, lúc nào thiếu nước, lúc nào cần nắng,… Đặc biệt, chơi sen còn giúp mình thư giản, rất phấn kích khi sen ra bông, sen có cây non, nảy tượt, nhìn cây lớn lên hàng ngày cũng thấy đầy vinh quang khi chăm sóc được em ấy lớn lên từng ngày.
 |
| Nhân giống sen đá từ lá. Hàng ngày, mình nhìn sen đá lớn lên thích lắm, ra hoa lại càng phấn kích hơn |
Đây là những kinh nhiệm của mình, dưới góc độ mình chia sẻ thôi nha. Các bạn nếu kinh nghiệm nào mới chia sẻ với mình nha, chúng ta cùng nhau học hỏi lẫn nhau nhé.
 |
| Con Ki Miu của mình bên sen đá nâu - một trong những loại sen đá mình thích nhất |
Blog khoảnh khắc cuộc sống
